Hoezo: Feestdagen?

Het woord "feestdagen"

De feestperiode, vanaf november tot de eerste week van januari, wordt vaak gepresenteerd als een aaneenschakeling van gezelligheid en verbinding. Maar wat als het voor jou iets anders voelt? Wat als je hoofd sneller volloopt dan je energie herstelt? En wat als je graag wél mee wilt doen, maar op een manier die past bij je brein, je zenuwstelsel én je agenda? In dit blog neem ik je mee en kijken we eens eerlijk naar die realiteit én biedt praktische stappen om deze tijd beter te navigeren. Het is niet altijd heel feestelijk maar soms ook best wel heftig.

Wat de feestdagen voor mij betekenen:

Allereerst is Sinterklaas altijd al mijn feestje geweest. Zelfs mijn oudste dochter is geboren op 5 december en ik weet nog dat ik vrij verontwaardigd was dat we deze feestdag dat jaar niet hebben gevierd. Ze was tenslotte vroeg in de ochtend geboren, had best gelukt. (ADHD? Welnee). Mijn omaatje was altijd jarig op 24 december, dat vieren we nog steeds met mijn ouders ondanks het grote gemis aan tafel van een kleine krullenbol.

Tegelijkertijd toen ik mama werd veranderde er wat. Uiteindelijk met vier kids, waarbij de oudsten in de bovenbouw zaten en de jongsten begonnen in de kleuterklas werd het heftig. Voor 11 november al dingen verzamelen voor in de klas om lampionnen mee te maken, vervolgens kwam die ouwe grijsaard te water en te paard het land in waarop er schoentjes gezet moesten worden. Vervolgens de feestdag zelf en dan is het tijd voor de kerstboom. En kerstvieringen op school, kerstontbijt, kerstdiner, kerststukjes, daarna nog leuke dingen bedenken voor de feestdagen zelf.

Oud & Nieuw vaak al ingekakt op de bank conferences kijken, hapje en drankje erbij en wachten tot ik naar bed mocht, terwijl ik echt wel van een feestje hou. Hoewel ik echt wel van deze dagen kan genieten is het ook echt een overwhelm aan prikkels en ben ik blij als alles weer opgeruimd kan worden. Soms is dat zelfs op 1 januari al als de rest nog slaapt. Want ja, zelfs al zou ik om 4.00 naar bed gaan, dan ben ik nog tussen 7.00 en 8.00 wel wakker.

 

De optelsom die niemand ziet, maar die je wél voelt

Veel neurodivergente volwassenen met ADHD, autisme of beide merken dat deze maanden simpelweg meer vragen.De wereld om je heen schakelt over naar turbo-feest-zone. Veel mensen merken dat december ongemerkt allerlei extra laagjes toevoegt wat maakt dat je nog harder rent of juist verlamd raakt.

De dingen die je kunt herkennen in deze periode zijn onder andere:

• Je raakt spullen kwijt, vaker dan je gewend bent

• Je vergeet afspraken of onthoudt niet alle details exact

• Je agenda voelt overvol, zelfs als je de afspraken zelf maakte

• Winkels en sociale interacties kosten extra energie

• Licht en geluid komen intenser binnen

• Je stemming doet soms mee met het seizoen, in de donkere maanden

Dat maakt je niet “lastig” of ondankbaar.
Het is gewoon een tijd waarin je systeem overuren draait om alles bij te benen.

Seasonal dip is geen falen, het is context

De donkere wintermaanden beïnvloeden de stemming van veel mensen. Voor neurodivergente volwassenen kan dit extra impact voelen. Niet als identiteit, maar als extra laag die je uitvoering raakt.

Je merkt misschien:

• Minder energie

• Meer behoefte aan rust

• Moeite met focus, terwijl je wel wilt maar het meer kost

• Vaker “vlakke” of sombere momenten

Belangrijk:
Dit zijn signalen om bij te sturen, niet om alles te fixen of te cancellen. Je wil ook wel de leuke dingen mee blijven maken, maar wel op een manier die goed genoeg is om je batterijniveau te beschermen.

Energie-beheer: minder doen, meer overhouden

Energie in december is een gereedschap, geen bodemloze bron.
Zo maak je het slim en haalbaar:

• Houd het klein: 1 sociale activiteit op een dag is vaak al voldoende. Ben je snel overprikkeld? Om de dag is ook prima. En nee zeggen is een kunst, dat kan je oefenen.

• Check je batterijniveau voor je iets bevestigt, maak bewuste keuzes.

• Plan rust net zo serieus als afspraken

• Schaal je dag af naar minimale uitvoering als je al moe start

• Voel je dip? Schakel meteen terug naar de eenvoudigste versie van je dag die je wél kan afmaken

• Slaap een uur extra als je het echt nodig hebt, dat is geen luxe, dat is soms slim. En zoals mijn vader zegt: al slaap je niet, dan rust je toch.

Grip op de chaos ontstaat niet door meer te doen, maar door te zorgen dat wat je doet óók vol te houden blijft.

Grenzen die beschermen: kort, rustig, duidelijk

Veel neurodivergente volwassenen passen zich graag en vaak ook makkelijk aan om conflict te vermijden. Maar in december werkt dat vaak averechts, je wordt geconfronteerd verwachtingen, jij vergeet jezelf "even" bovenaan het lijstje te zetten. Of eigenlijk doe je dat altijd al, maar nu even meer dan anders.

Dit werkt bijna altijd:

• "Ik houd het kort vanavond."

• "Eén afspraak per dag is mijn max."

• "Dit jaar doe ik iets minder mee, zodat ik kan genieten."

• "Eén ding op een dag, dan kan ik écht aanwezig zijn."

Dit zeg je tegen jezelf. Je hoeft geen nee te zeggen om je grenzen op te laden. Je zegt gewoon wat wel lukt. De grap is, dat je zelfs als voorbeeld kunt dienen voor een ander. Doordat jij je grens durft aan te geven, kan een ander dat ook zeggen.

Decemberplanning: dingen die wél helpen om overzicht te houden

1. Energie

   • 1 activiteit per dag (of minder, maar kies)

   • Plan pauze vooraf

2. Grenzen

   • 1 zin = genoeg

   • Geen excuses-epos nodig, je kunt heel simpel zeggen: ik vind het leuk om te komen, maar in plaats van een compleet kerstdiner doe ik liever een bakkie (zoals we dat hier zeggen) en daar mag heus wat lekkers bij. Of zeg dat je niet om 13.00 al komt als het diner om 19.00 begint.

3. Planning

   • 1 lijst qua cadeau’s, afspraken, administratie

   • 1 taak tegelijk uitvoeren én afronden is altijd sneller, rustiger en logischer voor je systeem. Kijk ook welke taken er doorgeschoven kunnen worden als het je rust geeft om pas in januari weer op te pakken.

   • Vooruit regelen op rustige momenten = geen mental overload
     
     

     

De valkuil die echt iedereen kent (ook zonder diagnose)

Je hebt een kerstborrel van je werk en denkt “ik sluit even aan,” maar je vergeet dat je morgen óók al op de koffie moest, én boodschappen moest doen, én... ja, je hoofd heeft dat in december écht niet allemaal tegelijk scherp. Het is zo herkenbaar menselijk is hoe het systeem in december extra snel volloopt.

Tools die je kunnen helpen om minder te moeten onthouden

Niet verplicht, wél praktisch als het past:

• 1 agenda: gebruik de agenda van jouw voorkeur. Digitaal, op papier of een combi is prima, zolang het maar werkt voor je.

• Boodschappen vooruit bestellen: Als de winkel te veel is, vooruit bestellen = execution-proof

• Cadeaus eerder regelen: Snoer jezelf in een 1-op-1 taak-flow en regel het eerder

• En natuurlijk de decemberplanner van Grip op de chaos: Ik heb ‘m gemaakt omdat veel van mijn cliënten juist in december overzicht verliezen en deze structuur hen helpt, en mijzelf eigenlijk ook.

Kies wat je systeem aankan. Voer dat uit. De rest lukt gewoon niet zonder onderuit te gaan en dat is wel het laatste wat je wil toch? Dan kan je ook echt lekker aan het nieuwe jaar beginnen zonder eerst weer bij te moeten komen.

Geniet van je feestdagen op een manier die bij jou past.

Liefs Marije



Als je dit blog fijn vond om te lezen, kun je je hier inschrijven voor mijn e-maillijst.
Ik stuur alleen dingen die je helpen met rust, overzicht en dagelijkse uitvoerbaarheid.
Op mijn homepage vind je daarnaast een helder overzicht van hoe ik werk en wat er mogelijk is. En... vragen stellen mag altijd!